دانستنیهای مفید رانندگی رایگان مجانی همه چیز در باره رانندگی و ماشین

دانسنیهای  مفید  رایگان همه چیز در مورد رانندگی  روغن  موتور چیست؟ سوالات مربوط به خودرو ماشین گواهینامه گرفتی  حالا  میخواهی  در  جاده ها  رانندگی  کنی  و  نیاز به  دانستن و  شناخت  ماشین  خودت  داری  همه چیز در مورد رانندگی  روغن  موتور چیست؟ روغن موتور ماشینمان را چه زمانی تعویض کنیم عوض کردن روغن خودرو آیا آمپری  چیری دارد که  بخواهیم  نشان  دهیم؟ روغن از زمان شروع کار موتور در معرض اکسیده شدن و تجزیه حرارتی و آب و سوخت خام قرار دارد. لدا روغن پایه آن شروع به آلوده شدن و از دست دادن کیفیت خود می‌نماید. از طرفی مواد افزودنی آن نیز رفته رفته مصرف می‌شوند. مثلا مواد افزودنی پاک کننده ظرفیت معینی برای جذب و معلق نگه داشتن ذرات دارد. جالب است بدانید به ازای مصرف یک لیتر بنرین، یک لیتر آب تولید می‌شود که مقداری از آن به صورت بخار از اگزوز خارج می‌شودو مقداری نیز به روغن اضافه می‌شود.

آیا سیاه شدن روغن نشاندهنده رمان مناسب برای تعویض روغن است؟

بسیاری تصور می‌کنند که سیاه شدن روغن دلیل خراب شدن آن است. در صورتیکه عکس آن صادق است. یعنی اگر در یک دستگاه سالم روغن پس از مدتی استفاده سیاه نشد باید آن را تعویض نمود.

در یک موتور سالم زود سیاه شدن روغن بعلت خاصیت پاکنندگی روغن موتور است; یعنی ماده افزودنی پاک کننده در روغن موتور، دوده حاصل از احتراق را در خود بصورت معلق نگه می‌دارد و طبعا سیاه می‌شود. اگر روغن موتور شما دیر سیاه شده باید نگران شد. بدین معنی که روغن قدرت جدب و معلق نگه داشتن دوده‌ها و مواد زائد را ندارد. واین دوده‌ها و الودگی‌ها روی قطعات موتور و لابلای ان‌ها ته نشین شده و باعث عدم انتقال حرارت –سائیدگی –رینگ چسباندن و روغن سوزی بیش از اندازه و کاهش تراکم گاز و کشش موتور خواهد شد.

عوامل موثر در مدت کارکرد تعویض روغن موتور:

۱-شرایط کار دستگاه و موتور
۲-کیفیت مکانیکی موتور به ویژه سیستم سوخت رسانی و انژکتور‌ها و نیز وضیعت برق
۳-کیفیت روغن موتور و سوخت مصرفی
۴-کیفیت فیلترهای هوا و روغن
۵-نوع و مدل و سال ساخت موتور و خودرو
۶-مدت زمانی که روغن در کار‌تر می‌ماند

منظور از شرایط کار موتور و خودرو چیست؟

۱-سرعت خیلی زیادخودرو (تخته گاز رانندگی کردن)
۲-رانندگی با بارزیاد ودر سر بالائی‌ها و یدک کشیدن‌ها
۳-زیاد در جا کارکردن موتور (مثل ترافیک سنگین)
۴-رانندگی در سرما ;قبل از اینکه موتور کمی گرم شده باشد
۵-به طور مستمر مسافتهای کوتاه را طی کردنوخودرو را خاموش و روشن کردن به ویژ در سرما
۶-رانندگی در هوائی که خیلی مرطوب و یا خیلی گرد وغبار داشته باشد

لذا در این شرایط توصیه می‌گردد که روغن موتور زود‌تر تعویض گردد. با توجه به تجربیات موجود رعایت این نکته برای طول عمر موتور توصیه می‌گردد

نوع و کیفیت سوخت چه نقشی در تعویض روغن دارد؟

سرب موجود در بنزین که برای بهسوری بهتر به بنزین اضافه می‌شد پس از ورود به روغن باعث اکسید شدن سریع‌تر روغن می‌گردید. در حال حاضر این ماده از بنزین موجود در کشور حذف گردیده است. بنزین با اکتان پایین نیز به دلیل عدم یک احتراق کامل باعث اضافه کردن دوده بیشتر به روغن می‌گردد. استفاده از بنزینهای سوپر نیز این مورد را تاحدودی کاهش می‌دهد.

ایا نوع روغن نقش مهمی در مدت زمان تعویض خواهد داشت؟

عموما با بالا رفتن مدل خودرو‌ها شرایط موتور نیز ار لحاظسرعت و راندمان حجمی و در نتیجه فشار وارده و درجه حرارت ایجاد شده بالا‌تر می‌رود. سازندگان سعی نموده‌اند علاوه بر ساخت روغن‌های متنایب با مدل‌های جدید روغن هائی نیز بسازند که مدت زمتن تعویض ان نیز بیشتر باشد. لذا معتبر‌ترین مرجع برای تعویض روغن سازنده موتور است. سازندگان موتور معمولا موتور را برای حالت عادی (با شدت کار منوسط) ذکر می‌کنند. بدیهی است اگر شرایط کار موتور سخت‌تر شود باید زمان تعویض روغن را کاهش داد. وظایف روغن موتور:

    کاهش اصطکاک قطعات متحرک موتور
    کاهش سایش قطعات موتور
    خنک نمودن قطعات داخلی موتور
    تمیز نگهداشتن قطعات داخل موتور از دوده و ترکیبات حاصل از تجزیه روغن و رسوبات بین قطعات
    آب‌بندی کامل بین سیلندر و پیستون
    محافظت قطعات موتور در مقابل خوردگی
    کارکرد بهینه قطعات متحرک موتور در دماهای مختلف

تعویض روغن

دلایل تعویض روغن موتور:

همان‌طور که با گردش خون در بدن و انجام عملیات خون‌رسانی در بدن، خون آلوه می‌شود، روغن موتور هم با گردش در موتور، با مواد مختلفی که در عملیات احتراق تولید می‌شود ، آلوده شده و لذا مواد افزودنی روغن موتور به نوعی مصرف، اکسید و تجزیه می‌شود. در این بین با انجام عمل پاک‌کنندگی، معلق‌سازی و جذب سایر مواد، رنگ طبیعی روغن موتور تغییر و به نوعی تیره می‌شود و بایستی متناسب با کارکرد اعلام شده روغن موتور توسط شرکت سازنده آن‌را تعویض نمود. در شهرهایی که حجم ترافیک در آنها بالاست توصیه شده است در کیلومتر کمتری از کارکرد توصیه شده، روغن موتور را تعویض نمود.
روغن از زمان شروع بکار موتور در معرض اکسیده شدن و تجزیه حرارتی قرار گرفته و روغن پایه آن آلوده شده و از کیفیت آن کاسته می‌شود و همچنین مواد افزودنی استاندارد آن نظیر مواد افزودنی پاک‌کننده نیز، مصرف می‌شوند. در این حالت خاصیت روان‌کاری، پاک‌کننده و جذب ذرات معلق و ناخالصی‌ها، کاهش می‌یابد .
 
تعویض روغن

آیا سیاه شدن روغن موتور نشان‌دهنده زمان مناسب تعویض روغن است؟

این تصور که سیاه شدن روغن نشانه خراب شدن و عدم کیفیت آن می‌باشد، صحیح نیست. اگر در دستگاه یا موتور خودرو، روغن پس از مدتی تغییر رنگ ندهند و اصطلاحا سیاه نشود، بایستی در اسرع وقت آن‌را تعویض نمود زیرا سیاه شدن شدن روغن به علت خاصیت پاک‌کنندگی دوده ناشی از احتراق و جذب ذرات معلق و ناخالصی روغن موتور می‌باشد؛ در غیر این‌صورت ذرات ناخالصی و دوده بر روی قطعات متحرک موتور رسوب کرده و ‌باعث جلوگیری از انتقال حرارت، ساییدگی زودرس قطعات، روغن سوزی، کاهش راندمان و توان موتور می‌شود. ضمنا به این نکته بایستی توجه نمود که رنگ مخلوط افزودنی‌های روغن موتور تیره بوده و ترکیب روغن پایه و مواد افزودنی باهم سبب ایجاد یک ترکیبی قهوه‌ای رنگ می‌شود که روغن موتور نام دارد. میزان افزودنی‌های روغن موتور مطابق با استاندارد API مشخص شده است. در طول مدت حضور روغن موتور در داخل موتور، افزودنی‌های روغن موتور مصرف شده و روغن موتور سیاه می‌شود که نشان می‌دهد روغن موتور وظایف خود را به خوبی انجام می‌دهد.
 
سیاه شدن روغن موتور

عوامل موثر در مدت زمان کارکرد و تعویض روغن موتور:

    شرایط کاری موتور: مانند رانندگی با سرعت بالا، رانندگی با بار بیش از حد استاندارد در جاده‌هایی با شیب زیاد، در جا کارکردن زیاد موتور در ترافیک‌های سنگین، رانندگی با سرعت بالا در هوای سرد قبل از گرم شدن روغن موتور، خاموش روشن نمودن موتور به دفعات زیاد در هوای سرد و رانندگی در جاده‌های خاکی و گرد و غبار به مدت طولانی سبب می‌شود که روغن موتور زودتر از موعد تعیین‌شده تعویض گردد.
    کیفیت احتراق موتور: فرایندهایی از قبیل روغن‌سوزی در موتور و وارد شدن دوده زیادتر به موتور سبب خرابی روغن موتور می‌شود لذا روغن موتور زودتر بایستی تعویض شود.
    کیفیت روغن موتور و سوخت مصرفی
    کیفیت فیلترهای هوا و روغن و تعویض به‌موقع آنها

     

نوع و کیفیت سوخت مصرفی چه تاثیری در تعویض روغن دارد؟

سربی که برای بهسوزی به بنزین اضافه می‌شد، پس از ورود به روغن موتور باعث اکسیده شدن سریع‌تر روغن و افت کیفیت روغن می‌گردید که خوشبختانه در حال حاضر حذف شده است. بنزین با اکتان پایین به‌دلیل ایجاد احتراق ناقص و اضافه نمودن دوده به روغن می‌شود که این موضوع نیز باعث کاهش خاصیت روان‌کاری روغن می‌شود. استفاده از بنزین‌های سوپر متناسب با تکنولوژی موتور، این مشکل را تا حدودی برطرف می‌کند.


آیا نوع روغن در مدت زمان تعویض آن موثر می‌باشد؟

با پیشرفت تکنولوژی ساخت موتورها؛ شرایط کارکرد موتور از لحاظ افزایش دور، نسبت تراکم بالا، دمای احتراق بیشتر، فشار زیادتر به یاتاقان‌های ثابت و متحرک بیشتر شده است. لذا در این راستا سازندگان روغن موتور را براین داشته است تا روغن‌هایی متناسب با تکنولوژی موتورها با زمان تعویض بیشتر تولید نمایند. امروزه با توجه به استانداردهای زیست محیطی، تبخیر و کاهش سطح روغن موتور محدود شده است و سرریز روغن به منظور تامین کسری روغن موتور کاهش یافته است.

از آنجا که در بازار انواع روغن‌ها با درجات و کیفیت‌های مختلف موجود می‌باشد، پیشنهاد می‌شود با رجوع به دستورالعمل کارخانه سازنده خودرو، نسبت به استفاده از روغن توصیه شده و تعویض به‌موقع آن با توجه به نکات بیان شده، اقدام نمایید.


انتخاب روغن مناسب، تضمین‌کننده عمر طولانی و راندمان بالای موتور:

برای انتخاب یک روغن موتور خوب، عوامل و پارامترهای مختلفی باید مدنظر قرار گیرد. یک روغن موتور مرغوب دارای گرانروی مناسب و ضریب اصطکاک بسیار پایین بوده و توانایی روان‌کاری بخش‌های مختلف و قطعات متحرک موتور را داراست. ضمنا روغن موتور علاوه بر سازگاری با ترکیبات پلیمری موجود باید دارای اثرات بازدارندگی خوبی در مقابل زنگ زدگی،‌ خوردگی،‌ اکسیداسیون و سایش باشد.

تعویض روغن


پایه گرانروی روغن:

ویسکوزیته یا گرانروی، مقاوت سیال در مقابل جاری شدن است. به عبارت دیگر میزان مقاومت مولکول‌های یک سیال در  برابر فشار جاری شدن، به ویسکوزیته معروف است.

از لحاظ گرانروی، روغن به دو بخش تقسیم می‌شود:

     روغن‌های تک‌درجه‌ای (Mono Grade)
     روغن‌های چنددرجه‌ای یا چهار فصل (Multi Grade)

امروزه استفاده از روغن‌های تک‌درجه‌ای مانند 30 یا 40، در موتورها توصیه نمی‌شود و روغن‌های چنددرجه‌ای (‌چهار فصل)،‌ کاربرد بیشتری دارند. این روغن‌ها مطابق طبقه بندی SAE (انجمن مهندسی خودرو)، به صورت زیر تعریف می‌شوند:
20W50 , 10 W 40 : عدد قبل از W نشان‌دهنده گرانروی روغن موتور در دمای پایین بوده و هرچه این عدد کمتر باشد، قابلیت استفاده در دمای پایین‌تر را دارا است. عدد بعد از W، نشان‌دهنده گرانروی در دمای بالا بوده و هرچه این عدد بزرگتر باشد، روغن در دمای بالاتر چسنده‌تر و سفت‌تر خواهد بود.

گرانروی روغن موتور

مهم‌ترین و با اهمیت‌ترین خاصیت روغن، حضور آن ازلحظه استارت تا خاموش شدن موتور به صورت بی‌وقفه است؛ به نحوی که با تمامی قطعات متحرک و ثابت در تماس باشد، لذا ویسکوزیته روغن بایستی به‌گونه‌ای انتخاب شود که بهترین حالت روان‌کاری را در کمترین زمان ممکن سازد. ضمن این‌که خودرو در حالت سرد به راحتی استارت خورده و بدین ترتیب عمر باتری و استارت طولانی‌تر شود.


مشخصات کیفی روغن:

انستیتو نفتی آمریکا API برای طبقه‌بندی روغن‌ها برچسب کیفیت و فناوری ساخت آنها، کدبندی خاصی ابداع نموده است:

    حرف اول: معرف نوع موتور محل مصرف (حرف C برای خودروهای دیزلی و حرف S برای برای خودروهای بنزینی)‌
    حرف دوم: نشان‌دهنده سطح کیفیت روغن خواهد بود. به این مفهوم که حرف A پایین‌ترین سطح کارایی را نشان می‌دهد و با بالا رفتن حروف؛ سطح کارایی نیز افزایش خواهد یافت. مانند SG , SJ , SL , SM ,… سطوح کارایی بالاتر، نشان از میزان افزودنی‌های بیشتر در روغن بوده و در تست آزمایشگاهی و عملکردی، شرایط حادتری را تحمل می‌کنند. افزودنی‌های مختلف، مقاومت روغن را برای شرایط سخت حرارتی و فشار زیاد موتور بهینه می‌کنند.

کدبندی API

روغن‌های توصیه شده توسط شرکت‌های سازنده خودرو دارای خواص لازم بوده و نبایستی افزودنی‌های متفرقه موجود در بازار را به آن اضافه نمود، زیرا موجب اختلال در عملکرد و خواصی که از ابتدا در روغن وجود دارد می‌شوند.


نکات بسیار مهم در تعویض روغن موتور:

    سیاه نشدن روغن در حین کارکرد نشانه مرغوبیت آن نیست بلکه به این معناست که روغن قابلیت جذب ذرات اسیدی و ناخالصی را نداشته است.
    از ترکیب چند روغن با یکدیگر و مصرف هم‌زمان آنها در موتور خودداری نمایید.
    روغن موتور‌ها با سطح کیفیت (API) پایین‌تر به هیچ وجه نباید برای موتورهای با تکنولوژی بالا‌تر استفاده شود.
    برای استفاده از روغن‌های با سطح کیفیت (API) بالا‌تر نیز برای خودروهای قدیمی بایستی احتیاط کرد و به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کنیم.
    توصیه اغلب سازندگان خودرو در مورد زمان و کیلومتر تعویض روغن موتور در خودروهای بنزینی با تکنولوژی روز دنیا هر 12000کیلومتر یا هر 1 سال یک‌بار می‌باشد. البته شرایط ذکر شده در مورد کارکرد خودرو در حالت معمولی می‌باشد!
    توجه کنید که زمان تعویض روغن موتور به مسافت طی شده خودرو و مدت زمان ماندن روغن در داخل کار‌تر موتور بستگی دارد زیرا تغییرات خواص روغن موتور هم بستگی به مقدار کارکرد موتور دارد و هم بستگی به مدت زمانی که روغن در موتور بوده است. موارد استثنایی مثلا استارت زدن زیاد در هوای سرد یا حرکت زیاد در مسیرهای پر ترافیک، مدت زمان تعویض روغن موتور و فیلتر روغن را جلو می‌اندازد.
    توصیه شرکتهای نفتی در مورد زمان تعویض روغن جهت محافظت بیشتر موتور خودرو ۳ تا ۶ ماه، بدون هیچ کارکردی و حداکثر 4800 کیلومتر درهر شرایط کارکرد می‌باشد.
    از روغن‌های موتور استاندارد خودرور خود استفاده کنید.
    بهتر است هر وقت که روغن موتور را عوض می‌کنید فیلتر روغن را هم تعویض کنید.

    تعویض فیلتر روغن

    روغن موتور نباید از علامت‌های روی گیج (گژ) بالا‌تر و یا پایین‌تر باشد. زیادی روغن موتور باعث افزایش مصرف بنزین شده و علاوه بر تشکیل لایه رسوب کربنی به شمع‌های موتور آسیب می‌زند.

    گژ روغن موتور

    در شرایط کارکرد سخت مثل طی مسافت‌های کوتاه، در جا کار کردن زیاد، ترافیک و یا حرکت در محیط‌های با گرد و غبار زیاد، شرایط آب و هوایی نامناسب (مناطق سرد سیر)، (مناطق گرم سیر)، روغن موتور را هر 5000 کیلومتر تعویض کنید.
    افزایش کیلومتر تعویض موجب افزایش صدمات ناشی از تجمع رسوبات به صورت لجن و کاهش کارایی و آلودگی بیشتر محیط زیست می‌گردد.
    می‌توان قبل از تعویض روغن با آزمایش کیفی زمان تعویض را مشخص نمود ولی سنجش کیفیت و میزان نا‌خالصی‌های روغن دارای هزینه بالایی است. سنجش یک نمونه معمولی روغن ۱۲ الی ۲۰ دلار هزینه در بر دارد که تقریبا «معادل هزینه تعویض روغن می‌باشد در حالی که تعویض روغن به ازای هر 4800 کیلومتر بدون هیچ‌گونه نگرانی می‌تواند از نظر هزینه به صرف باشد.
    جهت تخلیه روغن موتور استفاده از دستگاه‌های مکش روغن از بالا توصیه نمی‌شود. به دلیل تجمع رسوبات، لجن‌ها و سایر آلاینده‌ها در کف کار‌تر، بهتر است که تخلیه روغن موتور از محل پیچ کار‌تر باشد.

    تعویض روغن با دستگاه ساکشن

    تعویض روغن از کارتر

    در هنگام شستشوی موتور خودرو مقداری روغن و چربی شسته شده و به زمین می‌ریزد که شدیدا باعث آلودگی محیط زیست می‌گردد.
    روغن سوخته، روغن ترمز، ضد یخ، و باتری خراب برای محیط زیست زیان آور است لذا از دور ریختن آن‌ها در محیط زیست خودداری نموده و یا آن‌ها را به عنوان زباله‌های زیان آور تحویل مامورین بازیافت دهید.


میزان کارکرد     نوع و کیفیت روغن موتور
۳۰۰۰کیلومتر     

CC/SC
۴۰۰۰کیلومتر     

CC/SD
۵۰۰۰کیلومتر     

SE/CC
بیش از ۱۰۰۰۰کیلومتر     

SG

**این حروف مشخص کننده سطح کیفیت بر روی ظرف حاوی روغن درج شده است

توجه: اگر خودرو مدت قابل ملاحظه‌ای در یک طوفان خاک یا شن (مثل حرکت در نقاط کویری) کار کند وضعش از حالت عادی متفاوت است و روغن را باید در اولین فرصت تعویض کرد چون مقدار قابل ملاحظه‌ای خاک وماسه وارد روغن شده و انرا به گرد سمباده معلق در روغن تبدیل نموده است که اگر تعویض نشود به سرعت سائیدگی و فرسودگی ایجاد خواهدشد.

نکته جالب و مهم دیگر اینکه در سالهای اخیر با وجود معرفی استانداردهای بسیار بالا برای کیفیت روغن موتور‌ها توصیه زمان تعویض توسط سازندگان خودرو‌ها برای این روغن‌ها افزایش نیافته است وحتی کاهش یافته است. مثلا اکثر خودروسازان یک روغن API SJرا برای حدود ۱۰۰۰۰کیلومتر کارکرد توصیه می‌کننددر صورتی که با توجه به کیفیت بالای این روغن‌ها انتظار ۲۰۰۰۰کیلومتر وبیشتر می‌رفت. علت اینست در موتورهای امروزی میزان روغن سوزی به دلیل مسائل زیست محیطی;بسیار محدود شده و لذا سر ریز روغن جدید روی روغنی که داخل موتور است کاهش یافته و روغن داخل موتور بدون انکه توسط سرریز روغن جدید تقویت شود باید بار شدید کار در موتور را تحمل کندکه مسلما میزان این تحمل محدود خواهد شد.

سوالات اصلی آیین نامه راهنمایی و رانندگی دانلود...